Zona (Herpes Zoster)
Zona ağrılı bir döküntüye neden olan viral bir enfeksiyondur. Zona vücudunuzda herhangi bir yerde görünse de, çoğu zaman gövdenin sol veya sağ tarafına sarılmış tek bir kabarcık şeridi olarak görünür.
Hayatı tehdit edici bir durum olmamakla birlikte, zona çok acı verici olabilir. Aşılar zona riskini azaltmaya yardımcı olurken, erken tedavi zona enfeksiyonunu kısaltmaya ve komplikasyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Belirtiler
Zona belirtileri genellikle vücudunuzun bir tarafının sadece küçük bir bölümünü etkiler. Bu belirti ve semptomlar şunları içerebilir:
- Acı, yanma, uyuşma veya karıncalanma
- Dokunmaya duyarlılık
- Acıdan birkaç gün sonra başlayan kırmızı döküntü
- Açılan ve kabuklanan sıvı dolu kabarcıklar
- Kaşıntı
Ağrı genellikle zona hastalığının ilk belirtisidir. Bazıları için yoğun olabilir. Ağrının konumuna bağlı olarak, bazen kalbi, akciğerleri ve böbrekleri etkileyen sorunların belirtisi ile karıştırılabilir. Bazı insanlar hiç kızarıklık hissetmeden zona ağrısı yaşarlar.
Çoğunlukla, zona döküntüleri, gövdenin sol veya sağ tarafına sarılmış bir kabarcıklar şeridi olarak gelişir. Bazen zona döküntüleri bir göz çevresinde veya boynun ya da yüzün bir tarafında görülür.
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Zonadan şüpheleniyorsanız, özellikle de aşağıdaki durumlarda doktorunuza derhal başvurun:
- Ağrı ve kızarıklık gözün yakınında görülür. Tedavi edilmezse bu enfeksiyon kalıcı göz hasarına neden olabilir.
- 60 yaşında veya daha büyükseniz, çünkü yaş önemli ölçüde komplikasyon riskinizi arttırır.
- Siz veya ailenizden birinin zayıflamış bir bağışıklık sistemi var ise (kanser, ilaçlar veya kronik hastalıklar nedeniyle).
Nedenler
Zona nedeni tam olarak belli değildir. Ancak yaşlandıkça enfeksiyonlara karşı bağışıklığın azalmasından kaynaklanıyor olabilir. Zona yaşlı erişkinlerde ve bağışıklık sistemi zayıflamış insanlarda daha yaygındır.
Varicella-zoster, soğuk yaralara ve genital herpes'e neden olan virüsleri içeren, herpes virüsleri adı verilen bir virüs grubunun parçasıdır. Bu nedenle, zona herpes zoster olarak da bilinir. Ancak su çiçeği ve zonaya neden olan virüs, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olan soğuk algınlığı veya genital herpesden sorumlu olan aynı virüs değildir.
Zona Bulaşıcı mıdır?
Zona hastalığı olan bir kişi varicella-zoster virüsünü su çiçeği bağışıklığı olmayan birine geçirebilir. Bu genellikle zona döküntülerinin açık uçlarıyla doğrudan temas yoluyla gerçekleşir. Enfeksiyondan sonra, kişi zona değil, su çiçeği geliştirir.
Suçiçeği bazı insanlar için tehlikeli olabilir. Zona kabarcığı kabarıncaya kadar bulaşıcıdır ve özellikle su çiçeği veya su çiçeği aşısı görmemiş, özellikle de bağışıklık sistemi zayıflamış, hamile kadınlar ve yenidoğanlarda olan kişilerle fiziksel temastan kaçınmalısınız.
Zona Geliştirme Riskinizi Arttırabilecek Faktörler
- 50 yaşından büyük olmak
- Zona 50 yaşından büyük kişilerde en yaygın olanıdır. Risk yaşla birlikte artar.
- Bazı hastalıkların olması
- HIV / AIDS ve kanser gibi bağışıklık sisteminizi zayıflatan hastalıklar, zona riskini artırabilir.
- Kanser tedavisi
- Radyasyon veya kemoterapi hastalıklara karşı direncinizi azaltabilir ve zona tetikleyebilir.
Önleme
İki aşı zona oluşumuna yardımcı olabilir
^su çiçeği (varicella) aşısı ve zona (varicella-zoster) aşısı^
Suçiçeği aşılarında olduğu gibi, zona aşıları da zona alamayacağınızı garanti etmez. Fakat bu aşı muhtemelen hastalığın seyrini ve şiddetini azaltacak ve postherpetik nevralji riskinizi azaltacaktır.
Zona aşısı sadece önleme stratejisi olarak kullanılır. Halen hastalığı olan insanlara tedavi amaçlı değildir.
