Orta Kulakta Sıvı Birikimi

Çocuğun okuldaki başarısızlığı, konuşma ve denge bozukluğunun nedeni,  orta kulaktaki sıvı birikimi olabilir.

Kulakta sıvı toplanması, tıp dilinde “Efüzyonlu Otit”olarak adlandırılan, ağrı-ateş olmaksızın kulak zarının arkasında, orta kulakta sıvı birikmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır.

Kulak Burun Boğaz Kliniği

Orta kulakta sıvı birikimi, yaygın bir şekilde çocukluk çağında karşımıza çıkan bir hastalıktır ve çocuklardaki işitme kaybının en sık rastlanan sebebidir. Efüzyonlu otit, çoğu zaman şiddetli bir belirti vermediği için gözden kaçabilen bir durumdur. Yapılan bir araştırmada, 10 yaşına kadar çocukların yüzde 90’ının en az bir atak geçirdiği tespit edilmiştir.

Emzirme, sakız çiğneme ve sırt üstü yatarken beslenmeden kaçınma kulakta sıvı birikimini azaltan etkenlerden olurken,  emzik kullanımı ve yatarak emzirme, aile bireylerinde sigara içimi, kreşe gitme, aile öyküsü, kalabalık aile, erken doğum, tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonları, alerji ve geniz eti, reflü, yarık damak ve yarık dudak gibi konjenital anomali varlığı, sıvı birikimini artıran faktörler arasında sayılabilir.

Nasıl anlaşılır ?

Efüzyonlu otitli çocuklar, sadece rutin muayenelerde teşhis edilip, asemptomatik (belirti göstermeyen) olabilirler. Daha yaygın olarak ebeveynleri çocuklarının işitme kaybından şüphelenir ve muayeneye getirirler. Çocukların konuşmalarında gecikme olabilir. 

Okul notlarında ve performansında düşüklük gözlenebilir. Bazı çocuklar içine kapanık olabilir, hareketlerinde azalma gözlemlenebilir. Efüzyonlu otitin denge üzerine etkileri bilinmektedir ve ebeveynler çocuklarının sakarlıklarından ve bir şeylere çarpmada eğiliminin arttığından şikayetçi olabilirler.

Nasıl tedavi edilir ?

Efüzyonlu otitin tedavisi; gözlem ve bekle gör, medikal tedavi ve cerrahi müdahalenin bir kombinasyonudur.  Alerijisi olan çocuklarda alerjinin kontrol altına alınması, daha uzun meme emzirme, pasif sigara içiciliğinden korumak gibi çevresel faktörlerden korumak, sıvı ataklarını azaltmaktadır. Medikal tedavide antibiyotikler, antihistaminikler (allerji ilaçları), dekonjestanlar (grip ilaçları), nazal steroidler (kortizonlu burun spreyleri) kullanılır. Ancak yapılan araştırmalarda sadece antibiyotiklerin faydası ispatlanmıştır.

Cerrahi müdahaleler, medikal tedavi yetersiz kaldığı durumlarda uygulanır. Cerrahi tedavi olarak, kulak zarına çizik atılması (parasentez) ve kulak tüpü (ventilasyon tüpü) takılması uygulanmaktadır. Kulak zarına çizik atılması, çok nadiren başvurulan bir yöntemdir. Yerleştirilecek tüpün türü, kulak zarının durumuna, işitme kaybına ve önceki ameliyatlarına göre hekim tarafından belirlenir. Geniz eti varlığında, muhakkak geniz eti ameliyatının (adenoidektomi) tüp ile beraber yapılması gerekir.

Çocukta iki aydan daha uzun süren sıvı olması, kulak zarında çökme saptanması ve yılda 4 defa veya daha fazla atak olması, sıvı ile bağlantılı olarak denge problemleri, okul performansında gerileme, davranış sorunları olan çocuklarda, sinirsel işitme kaybında, Down Sendromu, yarık damak gibi kulak zarı ya da östaki borusunun doğru gelişmediği durumlarda, tüp takılması önerilir.