Zatürre Kış Aylarının Korkulu Rüyası

Ateş, öksürük, balgam çıkarma belirtilerinde mutlaka doktora başvurmalısınız.

Akciğer dokusunun iltihaplanması, halk arasında “Zatürre”, tıp literatüründe ise “Pnömoni” olarak isimlendirilir. Hastalığın sebebi mikroplardır. Hastalığa, en sık olarak bakteriler, virüsler, mantarlar ve nadiren parazitler sebep olur. Bazen romatizmal hastalıklar, toz ve kimyasal maddelere bağlı akciğer dokusunun iltihaplanmaları zatürreye benzer bulgular verebilir ve klinik olarak karışıklığa sebep olabilir.

GÖĞÜS HASTALIKLARI KLİNİĞİ

Hastalığa sebep olan virüs ve bakterilerin soğuk havalarda daha fazla üremesi ve yayılmasından dolayı, pnömoni (zatürre) kış ve bahar aylarında daha sık görülür. Yaz aylarında ise ek olarak filtre temizliği iyi yapılmamış klimalar aracılığı ile yayılan mikroplar, zatürreye sebep olabilir. 

Çocuklarda, 65 yaş üstü yaşlılarda, böbrek, şeker, kalp veya akciğer hastalığı gibi kronik bir hastalığı olanlarda, sigara yada alkol kullananlarda, bağışıklık sistemini baskılayan kanser, romatizma, kan hastalığı gibi hastalığı olanlarda veya vücut direncini düşürücü ilaç kullananlarda zatürre daha sık görülür. Dünyada ve Türkiye’de antibiyotiklerin yaygın kullanılmasına ve etkin bağışıklama politikalarına bağlı olarak enfeksiyon hastalıklarından ölümler giderek azalmakta olsa da pnömoniler,  hala en sık ölüme sebep olan enfeksiyon hastalığıdır.

Ölüm oranları; hastalık başladıktan sonra hastaneye başvuruluncaya kadar geçen süreye, hastalığın ağırlık şiddetine, kişinin yaşına, ek hastalıklarının olmasına ve daha önceden sık antibiyotik kullanmasına bağlı olarak değişmektedir. 

Hastalığın belirtileri nelerdir? 

Ateş, öksürük, balgam çıkarma en sık rastlanan belirtilerdir. Nefes darlığı, sık nefes alıp verme, göğüssırt ağrısı, halsizlik, iştahsızlık, bulantı-kusma, kaseklem ağrıları, bilinç bulanıklığı gibi belirtiler de görülebilir. Bu bulgular tek tek olabildiği gibi birlikte de görülebilir.  Ağır zatürre durumlarında parmaklarda, yüzde ve dudaklarda mavi mor renk değişikliği, tansiyon düşüklüğü ve bilinç kaybı olabilir.

Zatürrenin tedavisi  

Muayene, görüntüleme ve tetkikler sonrasında zatürrenin şiddeti belirlenir, hastanın yaşı, ek hastalıklarının olması gibi durumlar göz önüne alınarak hastanın evinde mi, hastaneye yatarak mı yoksa yoğun bakım ortamında mı tedavi edileceğine karar verilir.

Tedavide antibiyotikler, ağrı kesiciler ve ateş düşürücüler gibi ilaçlar verilir. Bunun yanında sıvı takviyesi, istirahat gibi önlemler de gereklidir. Hastaneye yatması gereken hastalarda ek problemleri çözmek için daha farklı tedaviler de gerekebilir. Çok ağır olgularda yoğun bakım gerektiğinde, solunum destek cihazları ile yakın takip ve tedavi uygulanır. 

Tedavi süresi; hastalığın başlangıçtaki şiddetine, sorumlu mikroba, eşlik eden bir hastalığın olup olmamasına ve hastanın bireysel yanıtına göre değişebilir. Genellikle ateşin düşmesini takiben 5-7 gün daha antibiyotiğe devam edilmesi önerilmektedir. Ancak bazı mikrop türlerine bağlı zatürre durumlarında tedavi süresini 10 - 14 güne, bazen 21 güne kadar uzatmak gerekebilir.

Zatürre olmamak için ne yapmalı? 

Altta yatan kronik hastalıkların kontrol altına alınması, dengeli beslenme, sigara ve alkol alışkanlıklarının kontrolü, kış aylarında kapalı ortamların sık sık havalandırılması, soğuk algınlığı - grip yakınmaları olan kişilerle kapalı ortamlarda uzun süre bulunulmaması, ellerin sık yıkanması gibi hijyenik önlemler enfeksiyon gelişme sıklığını azaltabilir. Kronik hastalığı olan, 65 yaş üzeri kişilerde zatürre daha sık ve ölümcül seyredebildiğinden özellikle bu kişilerde pnömokok ve yıllık influenza aşıları önerilir. Kronik hastalığı olan kişilerin aşı konusunda ayrıntılı bilgi almak için göğüs hastalıkları hekimi ile görüşmesi uygun olur.