Tükürük Bezi Tümörlerinde Cerrahi

Tükrük bezi tümörlerinin % 80’i kulak önü tükrük bezinden kaynaklanmaktadır. Bu tümörlerin de % 80’i iyi huylu, % 20’si kötü huylu tümörlerdir. Ancak bazı iyi huylu tümörlerin uzun süre tedavi edilmezlerse kötü huylu tümörlere dönüşebileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle tanı konulduktan sonra hasta ile birlikte karar verilip en kısa zamanda tümör cerrahi olarak çıkartılmalıdır.

Vücudumuzda üç ana tükrük bezi vardır. Bunlar kulak önü (parotis), çene altı (submandibuler) ve dil altı (sublingual) tükrük bezleridir. Bunların yanında ağız içinde yerleşmiş yüzlerce küçük tükrük bezi de vardır. Tükrük bezlerinin görevi normal zamanda ağız içini nemlendirmek ve yemek esnasında lokmaların daha kolay yutulmasını ve sindirilmesini sağlayacak tükrük salgısını salgılamaktır. Kulak önü tükrük bezi tükrük bezleri içinde en büyüğü olup, her iki kulak kepçesinin ön kısmında, çene ekleminin üzerinde yerleşmiştir. Boyunda yerleşmiş bir kitle tükrük bezi tümörü kaynaklı olabilir.

Kulak önü tükrük bezinin iyi huylu tümörleri tipik olarak yavaş büyüyen, düzgün sınırlı ve ağrısız kitle şeklinde ortaya çıkar.

Kulak Önü Tükrük Bezi Tümöründe Şüphelenildiği Zaman İlk Yapılması Gerekli Tetkik Ultrasondur 

Genellikle yüz felcine neden olmazlar. Bu nedenle hastalar bazen yıllarca doktora başvurmayabilirler. Eğer hızlı büyüyen ve ağrılı bir kitle varsa kötü huylu bir tümörden şüphelenilmelidir. Kötü huylu tümörler büyürken yüz sinirine hasar verip yüz felcine neden olabilir. Kitle içine kanama olması veya enfeksiyon durumunda da kitlede hızlı ve ağrılı bir büyüme görülebilir.

Ultrason kitlenin yerleşimi, boyutu ve özelliği hakkında bilgi verir. Ameliyat planlanan hastalarda ve kötü huylu tümörlerde tümör yayılımının değerlendirilmesi amacıyla tomografi ve MR gibi daha ayrıntılı görüntüleme yöntemleri gerekebilmektedir.

İyi huylu tümörlerde tümör ile birlikte tükrük bezinin bir kısmının çıkartılması genellikle tedavide yeterlidir. Kötü huylu tümörlerde ise tümör ile beraber bezin tamamı çıkartılmalıdır. Bazı kötü huylu tümörlerde boyun disseksiyonu denilen boyun lenflerinin temizlenmesi de ameliyat esnasında yapılmalıdır. Ameliyat sonrasında bazı kötü huylu tümörlerde ışın tedavisi de gerekebilmektedir. Ameliyat genel anestezi altında gerçekleştirilir. Tümörün bulunduğu yer, boyutu ve uzanımına göre 1.5 ile 3 saat arasında sürebilmektedir. 

Bunun nedeni yüz siniri tükrük bezinin içersinde yol alır ve ameliyat esnasında hasarlanma riski vardır. Bu nedenle böyle özellikli ameliyatlar bu konuda deneyimli cerrahlar tarafından yapılmalıdır. Hastalar bazen yüz felci korkusuyla ameliyat olmayı kabul etmemektedir. Ancak unutulmamalıdır ki kitle büyüdükçe yüz sinirine kendisi de hasar verip yüz felci yapabilir. Doğal olarak daha küçük bir tümörün ameliyat ile çıkartılması daha kolay ve yüz sinirinin hasarlanma riski de daha azdır. Yine geçen zaman içinde iyi huylu bir kitle kötü huyluya dönüşüp hayatı tehdit edebilir. Bu nedenle boyunda şişlik farkeden bir hastanın en kısa zamanda bir kulak burun boğaz uzmanına başvurması, tükrük bezi tümörü tanısı konulursa en kısa sürede cerrahi olarak tedavi edilmesi gerekmektedir.